Help ons de enorme verspilling van schoolboeken te stoppen. Wij willen dat de overheid samen met scholen, uitgevers en distributeurs werkt aan een oplossing die beter is voor het milieu en minder geld kost.
Let op: na het ondertekenen van de petitie ontvang je een email met een bevestigingslink. Zonder bevestiging is de handtekening niet geldig. Geen email ontvangen? Check dan je SPAM folder.
Wat is er aan de hand?
Sinds een paar jaar gebruiken scholen steeds minder herbruikbare boeken. Ze worden vervangen door leerwerkboeken waarin geschreven mag worden. Deze leerwerkboeken worden aan het einde van het jaar weggegooid, ook al is er vaak niet of nauwelijks in geschreven.
Hoe kan dat?
In 2019 is het zogenaamde LiFo model ontwikkeld door een aantal van de grote uitgeverijen. In dit systeem wordt er gebruik gemaakt van een combinatie van digitale leermaterialen en een daaraan gekoppeld leerwerkboek. De school betaalt per leerling een licentie. Het lijkt erop dat zij voor de nieuwe leerlingen alleen de online licentie kunnen kopen samen met het leerwerkboek. Dus het boek doorgeven aan de volgende leerlingen is niet mogelijk.
Deze LiFo contracten lopen bovendien vaak meerdere jaren en zit de school er dus meerdere jaren aan vast. De werkboeken zijn van hoge kwaliteit, volledig in kleur gedrukt compleet met illustraties of foto’s en hebben een semiharde kaft. Ze kunnen eigenlijk echt wel een paar jaar mee, maar worden op het eind van het jaar niet teruggegeven.
Wat is het gevolg?
Dit is niet alleen heel erg zonde van al het papier (miljoenen schoolboeken per jaar belanden zo bij het oud papier) maar ook om andere redenen totaal niet duurzaam. Denk bijvoorbeeld aan het drukken van de boeken dat veelal in India en China gebeurt, het vervoer in containers vanuit de drukkerijen naar Nederland en vervolgens weer de distributie vanuit de distributiecentra in vrachtwagens naar de leerlingen thuis.
Los van de impact op het klimaat lijkt dit systeem ook een verspilling van overheidsgeld en dus de belastingbetaler. Sinds 2008 worden schoolboeken niet meer door de ouders zelf maar door de overheid betaald. In totaal zitten er in Nederland ongeveer een miljoen leerlingen op het voorgezet onderwijs. Per leerling geeft de overheid jaarlijks 320 euro uit waarmee de scholen de leermiddelen kunnen bestellen. Een snelle rekensom leert dus dat we hier 320 miljoen euro belastinggeld aan uitgeven.
Bij meerjarig gebruik van boeken kunnen we dus een deel hiervan besparen. Geld dat we kunnen uitgeven aan andere dingen in het onderwijs die hoge prioriteit hebben zoals het lerarentekort of het achteruitgaan van de leesvaardigheden van de jeugd.
Waarom is er nog geen oplossing?
Dit is geen nieuw probleem. Al eerder is er over geschreven en gepraat in de media (zie ook onder deze pagina overige bronnen die we tegen kwamen). Toenmalig demissionair minister Dijkgraaf beloofde een onderzoek op te starten waarvan we tot dusver nog niet hebben gehoord of dit daadwerkelijk gebeurd is en wat de resultaten waren.
Wij realiseren ons dat de vraag waarom er nog geen oplossing is niet gemakkelijk te beantwoorden is. Het is een genuanceerd probleem met verschillende kanten waarbij er ook een hoop onduidelijkheid blijkt te zijn tussen alle betrokken partijen over dit LiFo-Systeem.
Uitgeverijen geven aan dat deze leerwerkboeken ontwikkeld zijn omdat het schrijven in boeken het leren bevordert. Maar werkt dat ook wel echt zo in de praktijk? Is dat echt zo veel beter dan schrijven in een schriftje? En weegt dit voordeel op tegen de kosten en impact op het milieu? En wat “leren” we de jeugd als ze niet zuinig met boeken om hoeven te gaan?
Wat vragen wij met deze petitie?
Wij vragen als ouders aan het ministerie van Onderwijs en minister Eppo Bruins om dit probleem met urgentie op te pakken. We willen dat zij samen met scholen, uitgevers en distributeurs een duurzamer alternatief zoeken. Afgelopen zomer hebben wij als ouders massaal volle dozen met boeken weggegooid in onze papierbakken om weer nieuwe dozen met boeken aangeleverd te krijgen. Dit is niet de boodschap die wij onze kinderen mee willen geven. Dit moet anders kunnen!
Let op: na het ondertekenen van de petitie ontvang je een email met een bevestigingslink. Zonder bevestiging is de handtekening niet geldig. Geen email ontvangen? Check dan je SPAM folder.
Meer hierover lezen? Dit vonden wij:
- Lobke Vlaming – Directeur bestuurder Ouders & Onderwijs (LinkedIn 2024)
- Dit is de Dag: Miljoenen wegwerpboeken op scholen (NPO Radio 1 2024)
- Miljoenen schoolboeken belanden na een jaar in de prullenbak: moet dit stoppen? (EO 2024)
- Van schooltas naar de kliko, schoolboeken gaan nu één jaar mee (voor Trouw lezers 2023)
- Scholen verzuipen in de lesmethodes | (De Avondshow met Arjen Lubach 2023)
- Markt lesmateriaal onderzocht: ‘Scholen moeten af van weggooiboeken’ (Financieel Dagblad 2023)
- Terug naar herbruikbare schoolboeken? Steeds meer kritiek op wegwerpboeken: ‘We gooien 60.000 kilo papier weg’ (EenVandaag 2023)
- Hoe krijgen we het duurzame, hergebruikte schoolboek terug? ‘Gratis’ lesmateriaal kost een smak geld (Volkskrant, 2023)
- SIVON onderzoekt duurzaamheid leermiddelen (Sivon 2023)
- Column Trouw van Sofie van de Waart-Govaert (Trouw 2021)